अध्याय 155

महाभारत संस्कृत - शांतिपर्व

1 [भ] सर्वम एतत तपॊ मूलं कवयः परिचक्षते
न हय अतप्त तपा मूढः करियाफलम अवाप्यते

2 परजापतिर इदं सर्वं तपसैवासृजत परभुः
तथैव वेदान ऋषयस तपसा परतिपेदिरे

3 तपसॊ हय आनुपूर्व्येण फलमूलानिलाशनाः
तरीँल लॊकांस तपसा सिद्धाः पश्यन्ति सुसमाहिताः

4 औषधान्य अगदादीनि तिस्रॊ विद्याश च संस्कृताः
तपसैव हि सिध्यन्ति तपॊ मूलं हि साधनम

5 यद दुरापं दुराम्नायं दुराधर्षं दुरुत्सहम
सर्वं तत तपसा शक्यं तपॊ हि दुरतिक्रमम

6 सुरापॊ ऽसंमतादायी भरूणहा गुरुतल्पगः
तपसैव सुतप्तेन नरः पापाद विमुच्यते

7 तपसॊ बहुरूपस्य तैस तैर दवारैः परवर्ततः
निवृत्त्या वर्तमानस्य तपॊ नानशनात परम

8 अहिंसा सत्यवचनं दानम इन्द्रियनिग्रहः
एतेभ्यॊ हि महाराज तपॊ नानशनात परम

9 न दुष्करतरं दानान नातिमातरम आश्रमः
तरैविद्येभ्यः परं नास्ति संन्यासः परमं तपः

10 इन्द्रियाणीह रक्षन्ति धनधान्याभिगुप्तये
तस्माद अर्थे च धर्मे च तपॊ नानशनात परम

11 ऋषयः पितरॊ देवा मनुष्या मृगसत्तमाः
यानि चान्यानि भूतानि सथावराणि चराणि च

12 तपः परायणाः सर्वे सिध्यन्ति तपसा च ते
इत्य एवं तपसा देवा महत्त्वं चाप्य अवाप्नुवन

13 इमानीष्ट विभागानि फलानि तपसा सदा
तपसा शक्यते पराप्तुं देवत्वम अपि निश्चयात

अध्याय 1
अध्याय 1